RV A962 Belgica
Deze pagina bevat feiten en cijfers over het vorige Belgische onderzoeksschip RV A962 Belgica (1984-2021).
Het eerste toegewijde onderzoeksschip
Op 7 november 1979 zette de Belgische overheid het licht op groen voor de bouw van het eerste nationale oceanografische schip. De keuze viel op een multidisciplinair schip van 51 m lang dat gedurende langere tijd met een groot aantal wetenschappers op zee kon blijven. Voorheen kon zeewetenschappelijk onderzoek enkel plaatsvinden op schepen met andere opdrachten, en waren de mariene wetenschappers eerder beperkt in hun mogelijkheden. Vanaf eind 1982 startte de Boelwerf in Temse met de bouw van het nieuwe schip, dat op 11 oktober 1984 kon worden gedoopt door Koningin Fabiola. Een nieuw tijdperk was aangebroken voor het Belgisch marien onderzoek.
Een uniek samenwerkingsmodel
De RV A962 Belgica was eigendom van de Belgische staat, vertegenwoordigd door het Federaal Wetenschapsbeleid (BELSPO), en werd ondergebracht in de Belgische Marinevloot (Defensie). Deze voorzag in de bemanning, de operationele ondersteuning en de thuishaven te Zeebrugge. De Operationale Directie Natuurlijk Milieu (OD Natuur) van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN) was verantwoordelijk voor het budgettair beheer, de wetenschappelijke instrumentatie en de planning van de wetenschappelijke campagnes van het vaartuig. Dankzij deze succesvolle samenwerking, die ook voor de nieuwe Belgica grotendeels wordt verdergezet, kon de RV A962 Belgica jaarlijks tot 200 vaardagen ter beschikking stellen. Het schip had een actieradius van 5000 zeemijl met een autonomie van 20 dagen.
Wetenschappelijke verwezenlijkingen
Gedurende 37 jaar hield de RV A962 Belgica toezicht op de kwaliteit van de Noordzee (monitoring), en was het een varend laboratorium voor fundamenteel onderzoek door Belgische universiteiten en wetenschappelijke instituten. Omwille van haar polyvalente karakter werd het Belgische oceanografische schip ook gebruikt door buitenlandse teams waarmee samenwerking is voorzien in het kader van Europese onderzoekprogramma’s. De internationale campagnes van de RV A962 Belgica hebben onder meer geleid tot de ontdekking van heuvels van koudwaterkoralen ten zuidwesten van Ierland en moddervulkanen voor de kust van Marokko, en waren ook belangrijk bij het definiëren van duurzame mogelijkheden voor de exploitatie van biotische (bv. vis) en abiotische hulpbronnen (bv. zand). Het onderzoek dat dankzij dit schip kon worden uitgevoerd is dus belangrijk voor het beheer van de Noordzee maar eveneens voor het fundamenteel begrip van de nabijgelegen zeeën en oceanen, en maakte dat België boven zijn gewichtsklasse kon boksen inzake marien onderzoek en monitoring, mariene ruimtelijke planning en blauwe economie. Het schip gaf ook aan duizenden studenten de mogelijkheid om hun eerste zee-ervaring op te doen.
Een mooie toekomst
Na meer dan een miljoen afgelegde kilometers en meer dan 1000 wetenschappelijke campagnes werd de nood om de RV A962 Belgica te vervangen steeds groter. Enkel door het bouwen van een nieuw vaartuig kan België trouw blijven aan zijn ambities: actief zijn op de voorgrond van zeewetenschap, exploratie en blauwe economie, en voldoen aan de nationale en internationale monitoringverplichtingen. Dit betekent echter niet dat de RV A962 Belgica moest worden afgeschreven. Het was dus heuglijk nieuws dat in 2021 kon worden overeengekomen om het schip een tweede leven te schenken onder de Oekraïense vlag, met de kern van de activiteiten in de Zwarte Zee. Eind September 2021 vertrok de RV A962 Belgica naar haar nieuwe thuishaven Odessa, waar ze eind oktober 2021 werd omgedoopt tot RV Borys Aleksandrov.
RV A962 Belgica fotogalerij
